نگاهی به تحولات اخیر خاورمیانه؛ بوی باروت به مشام می‌رسد

"علی شهاب" نویسنده و تحلیلگر نظامی ـ امنیتی منطقه، به بررسی آخرین تغییر و تحولات جاری در خاورمیانه به‌ویژه بررسی وجود دلایلی مبنی بر آماده‌باش ارتش‌های عربی حوزه جنوبی خلیج فارس و زیر نظر گرفتن جبهه شمالی یعنی مرزهای سوریه با سرزمین‌های اشغالی توسط رژیم صهیونیستی همزمان با حمله به یک اتوبوس حامل مسافران صهیونیستی در بلغارستان پرداخته است.

لطفا به ادامه مطلب مراجعه کنید

به گزارش گروه بین‌الملل مشرق، تنها چند دقیقه بسیار کوتاه پس اعلام خبر هدف قرار گرفته‌شدن اتوبوس حامل مسافران اسرائیلی در بلغارستان "آلون بن‌دیوید"، تحلیلگر امور نظامی کانال 10 تلویزیون اسرائیل و خبرنگار هفته‌نامه آمریکایی "هفته پرواز" در صفحه توئیتر خود نوشت که "طرف مظنون در حمله بلغارستان حزب‌الله است. نشانه‌هایی وجود دارد که از کار گذاشته‌شدن بمبی داخل اتوبوس سخن می‌گوید."

تنها چند دقیقه پس از پس از آن همکار و دوست "بن دیوید"، "یعقوب کاتز" در روزنامه صهیونیستی "اورشلیم‌پست" و فصلنامه نظامی "گینس" نوشت که پیشتر در این اواخر اسرائیل هشدارهایی به دوبت بلغارستان درباره احتمال حملات "حزب الله" در این کشور هشدار داده بود.

تقریباً نیم‌ساعت بعد رسانه‌های رسمی و سنتی رژیم صهیونیستی، یعنی تلویزیون اسرائیل مسؤولیت این حادثه را متوجه حزب‌الله کردند و آن را واکنش مورد انتظار این حزب جهت گرفتن انتقام ترور "عماد مغنیه" نام نهادند که چهار سال پیش واقع شده بود!

اما صرف نظر از این واکنش‌ها و سخنان برای بررسی این حادثه باید توجهی به حوادث جاری در منطقه و اوضاع کلی حاکم بر آن به ویژه در سه جبهه ایران، لبنان و سوریه داشت.

با توجه به حوادث سریعی که در منطقه در جریان است و به‌ویژه انفجار اتوبوس صهیونیست‌ها در بلغارستان و واکنش‌های صورت‌گرفته توسط تحلیلگران صهیونیستی و نیز ارتباط برخی حوادث با یکدیگر و اطلاعات ارائه‌شده از برخی منابع لازم به نظر می‌رسد که از بعد دیگری به این حادثه نیز نگاه کرد، بُعدی که در رسانه‌های عربی کمتر به آن پرداخته شده است. افزون بر این که چه نشانه ها و دلایلی وجود دارد که موجب شده حزب الله متهم به این اقدام شود. همچنین باید توجه داشت این انفجار ساعات اندکی پس از انفجار دمشق روی داد که در جریان آن " داوود راجحة"، وزیر دفاع السوریه و "آصف شوکت"، معاون وی به شهادت رسیدند.

نشانه‌های موجود در جبهه ایراندر روزهای اخیر چهره نظامی خلیج فارس به‌شدت تغییر کرده و شاهد تغییر و تحولاتی چند در این جبهه بوده این که تمام این تغییر و تحولات بیانگر نزدیک‌شدن احتمال تحقق حمله نظامی به ایران است:

حضور و استقرار سه ناو هواپیمابر آمریکایی در منطقه خلیج فارس که با سوخت هسته‌ای کار می‌کنند. همچنین دو ناو هواپیمابر "یو.اس.اس.آیزنهاور" و"یو.اس.اس.اینترپرایز" نیز در خلیج فارس و دریای عمان در ترددند.

ناو هواپیمابر آیزنهاور پیش از عبور از دریای سرخ و ورود به خلیج فارس در دو روز گذشته با تمام متعلقات نظامی‌اش در شمال دریای مدیترانه مستقر شده و تحت فرماندهی مشترک ناوگان پنجم و ششم بود. اما سومین ناو هواپیمابر آمریکا یعنی ناو "آبراهام لینکلن" در این اثنا در حال حرکت به سوی آنتالیا در ترکیه است تا در این بندر مستقر شود.

با توجه به ورود ناو هواپیمابر "شارل دوگل" فرانسه در ماه می به خلیج فارس و اعزام ناو هواپیمابر "یو.اس.اس.نیمیتز" در قالب عملیات ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا که مسؤول انجام عملیات در منطقه خلیج فارس به شمار می‌آید، شاهدیم که ظرف یک ماه گذشته پنج ناو هواپیمابر وارد منطقه شده‌اند که چهار فروند از این ناوها متعلق به آمریکا بوده است، با توجه به اینکه دستوری از سوی وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) صادر شده که بر استقرار هرچه سریع‌تر ناو هواپیمابر "نیمیتز" در خلیج فارس تأکید دارد و این، چهار ماه پیش از موعد مقرر مشخص‌شده برای اعزام این ناو بود که جای سؤال و تعجب دارد.

صرف نظر از این، ناوهای هواپیمابر، یگان‌های عملیاتی و جنگی نظامی آمریکا نیز در منطقه مستقرند که از جمله آنها باید به یگان "یو.اس.اس آیوا" اشاره کرد که با یگان بیست و چهارم تفنگداران دریایی مستقر در بندر "خلیفة بن سلمان" بحرین همکاری می‌کنند.

از سوی دیگر شرکت صنایع نظامی آمریکایی "رایثون" قراردادی به ارزش 338 میلیون دلار با وزارت دفاع آمریکایی امضا کرد تا به موجب آن 361 موشک "توماهوک" را به این وزارتخانه تحویل دهد، موشک‌هایی که به برد دور و دقت در هدف‌گیری و کلاهک بزرگ انفجاری آن معروف هستند و می‌توانند خسارات زیادی به اهداف مورد نظر وارد کنند.

قرار است 238 عدد از این موشک ها بر روی زیر دریایی هایی نصب شوند که توان شلیک این موشک ها را دارا می باشند، درحالی که مابقی این موشک ها در سامانه های موشکی مستقر خواهند شد که نمونه های آن نزد یگان پنجم نیروی دریایی آمریکا در بحرین قابل ملاحظه است.

لازم به ذکر است، 124 عدد از این موشک ها طی عملیات نظامی ناتو در خاک لیبی آماده شدند. همچنین نیروی دریایی آمریکا اخیرا 17 هزار دستگاه "سونار" را آماده کرده تا از آنها برای کشف زیر دریایی های دشمن استفاده شود و این اقدام بلافاصله پس از امضای قرارداد "توماهوک" به اجرا گذاشته شد.

یگان ششم نیروی دریایی آمریکا در این روزها مشغول برگزاری رزمایش "نسیم دریا" دریای سیاه است و قرار است، این رزمایش در 21 جولای کنونی به پایان برسد. در این رزمایش 18 کشور از جمله ترکیه و آذربایجان مشارکت دارند و رژیم اسرائیل، قطر و امارات به عنوان ناظر در این رزمایش شرکت می کنند.

از جمله مهم‌ترین رزمایش‌های برگزارشده در سال جاری میلادی باید از رزمایش مین‌روبی و عملیات نجات یاد کرد.

- پایگاه شناور آمریکایی "یو اس اس پونس" به مقر یگان پنجم نیروی دریایی آمریکا در بحرین ملحق می شود. درباره پایگاه شناور پونس باید گفت که پونس شبیه یک پایگاه نظامی متحرک در سطح آب است و در آن 900 ملوان مشغول به خدمت و فعالیت هستند. این پایگاه شناور در ابتدا یک کشتی حمل و نقل دوزیست مجهز به بالگرد با توان تبدیل شدن به پل بود‌ اما آوریل گذشته مقرر شد، به یک پایگاه شناور جهت حمایت و پشتیبانی لجستیک تمام عملیات‌ها تبدیل شود و از جمله مأموریت‌های آن مین‌روبی و ارسال گشتی‌ها برای گشت‌زنی در سواحل و نقل، انتقال نیروهای ویژه، عملیات پیگیری و جمع آوری اطلاعات و امداد و نجات است.

- یگان نیروی دریایی کنونی مستقر در خلیج فارس همچنین مجهز به تجهزات مین روبی دریایی و بالگردهایی از نوع "سیکورسکی 53 سوپر ستالیون" است که موضوعی بسیار قابل توجه در یگان نیروی دریایی آمریکاست.

- یگان دریایی آمریکایی کنونی مستقر در خلیج فارس هم اکنون 8 مین روب است، افزون براینکه نیروهای دریایی اروپایی حاضر در منطقه نیز مجهز به 4 مین روب هستند که تعداد قابل توجهی است و به طورکلی باید گفت هم اکنون 19 مین روب در یگان‌های نیروی دریایی آمریکا وجود دارند.

- نیروی دریایی آمریکا ده ها زیر دریایی کوچک معروف به "روباه های دریا" را راهی آب های خلیج فارس کرد. این زیر دریایی‌ها را می‌توان از راه دور کنترل کرد و توان مین‌روبی را نیز دارند. تمام این زیر دریایی‌ها مجهز به دوربین‌های ویژه و دستگاه " سونار" است که به آنها اجازه می‌دهد مین‌های دریایی را کشف و توسط دستگاهی کوچک توان خنثی‌کردن مین‌ها را دارد.

این صحنه و استقرار این میزان گسترده از نیروی دریایی آمریکا در خلیج فارس ضرورتاً به معنای وقوع جنگ نیست، بلکه برای تکمیل توصیف این عرصه باید تحرکات جبهه مقابل را نیز زیر نظر گرفت.

- رزمایش‌های نیروی هوایی اخیر شمال غربی ایران که تحت عنوان "رزمایش موشکی "رسول اعضم7" به اجرا گذاشته شد، در واقع بیانگر نمایش توان جنگ الکترونیک ایران است. نکته قابل توجه در این رزمایش استفاده و به کار بردن تکنیک‌های جنگ الکترونیک با هدف تقویت پدافند هوایی ایران است. در این اواخر بسیاری از کارشناسان اسرائیلی و آمریکایی به این نتیجه رسیده‌اند که تنها راه‌حل تعامل با مجموعه‌های دفاع هوایی ساخت شرق (روسی) که ایران و سوریه بر آنها متکی هستند، ایجاد اختلالات الکترونیک در این مجموعه‌های دفاعی است و رزمایش های اخیر با این هدف انجام شدند.

- مهم‌ترین خصوصیت رزمایش "رسول اعظم 7" ماهیت و ساختار هجومی و نه دفاعی آن است که طی رزمایش‌های پیشین شاهد آن بودیم. سرلشکر "امیر علی حاجی‌زاده"، فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پایان این رزمایش اعلام کرد که سپاه پاسداران طرح و برنامه‌های فراگیر و فوق‌العاده‌ای را برای حمله به 35 پایگاه نظامی آمریکا در منطقه آن هم "ظرف چند دقیقه" تدارک دیده که طی آن می‌تواند ضربات نظامی مهلکی را به آمریکا وارد کند.

- دو رزمایش ایران همزمان با یکدیگر برگزار شدند. اهداف رزمایش‌ها همواره تمرین یا رساندن پیام‌های بازدارنده نیست. برخی مواقع هدف از این رزمایش‌ها آماده‌کردن نیروهای نظامی است و می‌توان گفت این نخستین بار است که نیروهای مسلح ایران چنین رزمایشی را برگزار می‌کنند. این نیروها، رزمایشی موشکی را به اجرا گذاشتند که اهداف آن، مشابه پایگاه‌های نظامی آمریکا بود و این رزمایش در صحرای سمنان برگزار شد.

این درحالی است که باید توجه داشت، برد موشک‌هایی که در این رزمایش مورد استفاده قرار گرفت توان حمله به یگان پنجم نیروی دریایی آمریکا مستقر در منامه پایتخت بحرین را دارد که تنها 120 مایل دریایی با مرزهای ایران فاصله دارد، همچنین پایگاه هوایی "الظفرة" امارات که تنها 200 مایل دریایی با مرزهای ایران فاصله دارد. این پایگاه اخیراً شاهد تغییر و تحولات کیفی درون خویش نیز بوده است، از جمله اینکه تعدادی جنگنده‌های "اف 22" آمریکایی در این پایگاه مستقر شدند که توان مقابله با مجموعه‌های دفاع هوایی ساحلی را دارا هستند.

- اقدام عمدی ایران جهت عدم ارائه و معرفی مهمترین موشک سامانه موشکی "سجیل" خود که سجیل 1 و 2 را شامل می شود. این موشک میان برد (2300 کیلومتر) توان حمله به اسرائیل و هدف قرار دادن سرزمین های اشغالی را دارد. این موشک توان شلیک از سامانه ای متحرک را دارد و از سوخت سخت و دارای کلاهکی به وزن یک هزار کیلو گرم است. همچنین این موشک را به سختی می توان تحت پیگرد قرار داد یا خنثی کرد و همین موجب شده تا تحقیقات و پژوهش های گسترده ای درباره آن توسط دستگاه های نظامی آمریکایی و صهیونیستی صورت گیرد.

جبهه شمالی اسرائیل- صبح روز ترور راجحة و شوکت و تنها چند ساعت پیش از این حادثه، رژیم صهیونیستی تجاوزها و تعرض های زمینی خود در بلندی های "جبل الشیخ" در محور عرقوب را افزایش می دهد. بامداد همان روز ارتش رژیم صهیونیستی یگانی از زره پوش های خود را به اراضی تحت اشغال العباسیه ارسال می کند. نکته مشترک در تمام این تحرکات صهیونیستی در مرزهای لبنان استفاده از سپرهای نارنجی رنگ بر بالای زره پوش های این رژیم است و این اقدامی است که به طور معمول رژیم صهیونیستی از آن برای مشخص کردن یگان های زره پوش از پیاده نظام توسط جنگنده هایش استفاده می کند.

- در دهم ماه جاری میلادی خبرگزاری رویترز اظهارات قابل توجهی از "آندریاس ماورویانس"، وزیر امور اروپایی کشور قبرس منتشر کرد که در آن ماورویانس گفته بود که کشور متبوعش برنامه ها و طرح هایی را برای ورود 200 هزار پناهنده سوری به کشورش تدارک دیده و در این ارتباط همکاری بیش از پیش کشورش جهت پذیرش تعداد بیشتری مهاجر و پناهنده سوری را خواستار شده بود.

- نشریه فرانسوی "اینتلیجنس انلاین" سردبیر آن به داشتن رابطه با دستگاه‌امنیتی و اطلاعاتی رژیم صهیونیستی معروف است، نوشت که رزمایش های "شیر آماده" که اخیرا در اردن با مشارکت نیروهای عربستان سعودی و نظارت فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا برگزار شد، تمرین ها و آموزش های تخلیه مناطق گسترده غیر نظامی را نیز دربرگرفت. این گزارش در ادامه می افزاید که اردن هم اکنون شاهد رزمایش ها و تمرین ها و آموزش های ویژه است که توان تعامل با سناریوهای سوریه را داشته باشد.

- گزارش منتشره توسط مجله آمریکایی "هفته پرواز" از احتمال حمله آمریکا یا اسرائیل به ایران با توجه به فراهم شدن زمینه امنیتی این امر در لبنان و سوریه سخن گفت. این گزارش به طور مشخص بر فراهم آوردن امکانات جمع آوری اطلاعات و سنجش از دور و سامانه‌های هشدار زودهنگام مستقر در نزدیکی دمشق و منطقه جبل صنین تأکید کرد که تمام این سامانه ها بنا بر ادعای این مجله آمریکایی می تواند بخش گسترده ای از منطقه خاورمیانه از جمله اسرائیل و اردن و شمال عربستان سعودی را پوشش دهد.

- در 22 می گذشته سازمان "یاد لاتوچان" که نظامیانی از یگان های توپخانه ارتش رژیم صهیونیستی را دربرمی گیرد، دومین نشست سالیانه خود معروف به "کنگره آتش" در شهرک " ذکریات یعقوب" در جنوب حیفا را برگزار کرد. در حاشیه این کنفرانس بر عملیات مشترک در جنگ شهری تمرکز شد، همچنین نمایشگاهی از صنایع نظامی زیر نظر لشکر توپخانه اسرائیل دایره برنامه ستاد مشتر ارتش و دایره اطلاعات نظامی رژیم صهیونیستی موسوم به "امان" برگزار شد. در این نمایشگاه شرکت های نظامی و اسلحه سازی رژیم صهیونیستی آخرین و جدیدترین محصولات و فناوری های نظامی بکار گرفته شده در سلاح های خود را به نمایش گذاشتند که در ارتش رژیم صهیونیستی مورد استفاده قرار می گرفت و اکثر آنها برای تعامل و برخورد با حزب الله ساخته و تولید شده بودند که از جمله آنها باید به مجموعه موشکی "جامپر"، موشک "تموز"، افعى الکترونیکی یا (تسفاح)، توپ های قابل نصب روی خودروهای نظامی که امکان نقل و انتقال آنها ظرف 60 ثانیة وجود دارد (منظومة سپیر)، صفحه های سه بعدی کار گذاشته شده در دو مجموعه "گنبد آهنین" و "کمان داود". در این کنفرانس افسران بلندپایه مراکز تحقیقاتی برجسته آمریکایی و لهستانی و رومانیایی نیز حضور داشتند.

در این کنفرانس سرلشکر "یائیر نافیه"،‌نایب رئیس ستاد مشترک ارتش رژیم صهیونیستی بع تبیین گرایش های اصلی حاکم بر دیدگاه های جنگی ارتش رژیم صهیونیستی براساس شرایط پیچیده حاکم بر خاورمیانه پرداخت.

نافیه بخش گسترده ای از سخنان خود را به جنگ آینده رژیم صهیونیستی اختصاص داده و گفته بود که باید تا جای ممکن بر کوتاه کردن مدت زمان جنگ به دلیل امکان حمله به جبهه های داخلی توجه داشت و به همین منظور باید باید ضربه مهلکی اولیه را وارد کرد و در این راه باید بر وارد آوردن ضربات دقیق موشکی زمینی تمرکز کرد.

وی گفت: هدف از این حملات هدف قرار دادن مجموعه ها و سیستم های حمله و مراکز فرماندهی و کنترل تابع ارتش دشمن و ساختارهای زیربنایی حامی و پشتیبان آن است.

باید گفت نافیه از جمله مهمترین مدافعان نظریه "غافلگیری غیر سنتی" در رویارویی های آینده با حزب الله به دلیل پیشرفت دستگاه های جمع اوری اطلاعات توسط این حزب است.

اما درباره "کنفرانس اتش" باید گفت که این کنفرانس جدول اعمال خود را به نحوه و چگونگی مقابله با "حزب الله" اختصاص داده بود و این می‌تواند، بیانگر تمرکز بر نحوه مقابله با حزب الله در جنگ های آینده باشد.

- در این اواخر در اسرائیل بحث ها و مناقشه های بسیاری درباره سلاح های کشتار جمعی سوریه و در اختیار گذاشتن این سلاح های سوری به حزب الله در جریان بود و نگرای های قابل ملاحظه ای در جامعه صهیونیستی مشاهده می شد.

"یائیر گولان"، فرمانده منظقه شمالی در همایشی برگزار شده توسط اندیشکده "بگین – سادات" در سخنانی مشروح درباره نظریه جنگ های آینده با حزب الله سخن گفت. پیش بینی های گولان تا حدود زیادی با باورهای "بینی گانتس"، رئیس ستاد مشترک ارتش رژیم صهیونیستی مطابقت داشت که اعتقاد دارد: "جنگ زمینی تداخل یافته در کنار عملیات هوایی که موجب می شود، جنگ را سریع و آشکار به سود خود رقم زد".

نکته قابل تامل در سخنان فرماندهان ارشد نظامی رژیم صهیونیستی این است که این فرماندهان تمایل بسیاری به انجام عملیات نظامی جدید با حزب الله دارند و تمایل خود به حمله نظامی به ایران را کاهش داده اند.

رزمایش های سوریهتمام این دادها به معنای احتمال وقوع جنگ یا حمله نظامی به این زودی ها نیست، در این راستا باید عرصه سوریه را نیز مد نظر قرار داد:

- مهمترین ویژگی رزمایش های اخیر سوریه بافت و ساختار هجومی آنها و تمرکز بر یگان های موشکی و نیروی دفاعی هوایی بود. در این رزمایش موشک های "اسکاد" چندی در بردهای مختلف شلیک شد و بر موشک زمین به دریای " یاخونت" نیز توجه ویژه شد.

- ارتش سوریه در این رزمایش ها بر سیستم های دفاعی مدرنی تکیه کرد، با توجه به اینکه تحلیل ها و تفسیرهای اخیر رژیم صهیونیستی از وجود مجموعه دفاع هوایی به نام "اس إی 17 گریزلی" ساخت روسیه سخن می گفتند که به نام "بوق" هم معروف است و سوریه ان را در اختیار دارد.
مهمترین ویژگی این مجموعه دفاعی موشکی سوری هدف قرار دادن موشک های کروز، بمب های هوشمند، هواپیماهای با بال ثابت، بالگردها و هواپیماهای شناسایی است و در واقع تنها سیستم نظامی جهان است که توان تعامل با هواپیماها و ناوها را در آن واحد دارد، چون دارای توانایی راداری گسترده ای است و این ویژگی به این مجموعه دفاعی امکان رصد و پیگیری شش هدف در آن واحد را در ارتفاع ها و جهت های مختلف و وارد آوردن سه فروند موشک در آن واحد به یک هدف را دارد.

با توجه با آنچه در ابتدا گفته شد، این آمادگی های نظامی آمریکایی در خلیج فارس تاکنون که این مطلب نگاشته می شود، بر یک موضوع تمرکز دارد و آن "گشودن تنگه هرمز در صورت تصمیم ایران به بستن آن" است. نوع سلاح ها و تجهیزات و تکنیک ها و تکنولوژی های بکار رفته در آنها همه بر این نظریه تاکید دارند و این تجهیزات و تکنیک ها تاکید می کند که آمریکا درصدد وارد آوردن ضربه پیشگیرانه نیست،‌بلکه هدف مقابله با اقدام ایران در بستن تنگه هرمز است.

در جبهه شمالی رژیم صهیونیستی هم نشانی از آغاز جنگی در این منطقه نیست. اگرچه فریادهای بسیاری به ویژه پس از حادثه بلغارستان بر سر حزب الله کشیده می شود.

ترور آصف شوکت مشابه ترور عماد مغنیه است و باید این دو را در یک قالب نگاه کرد و بی تردید واکنش های سوریه را نیز به دنبال خواهد داشت و از آنجا که میدان نزاع هم اکنون سوریه است، باید ایده گرفتن انتقام ترور عماد مغینه توسط حزب الله را رد کرد و این تسریع توجیه اتهام به حزب الله شاید به این دلیل صورت گرفت که اسرائیل می خواست این پیام را ارسال کند که این عملیات انتقام ترور عماد مغنیه توسط حزب الله بود و اگر از این به بعد عملیاتی از این دست صورت گیرد، تل آویو آن را به حساب واکنش سوریه در برابر ترور آصف شوکت می گذارد و مسؤولیت آن بی تردید متوجه سوریه است. سناریو اسرائیل، انفجار دمشق را تکمیل می کند، به ویژه آنکه پیش از آن تحرکات سیاسی قابل توجهی نیز صورت گرفته بود، به گونه ای که حتی نخست وزیر اردن نیز از حمله نظامی به سوریه سخن می گفت.

نکته دیگر اینکه رژیم صهیونیستی تمایل بسیاری داشت که به هر طریق ممکن "سید حسن نصرالله"، دبیرکل حزب الله لبنان را در حادثه بلغارستان متهم کند، اما پس از سخنرانی اخیر سید حسن نصر الله تمام امیدهایش برباد رفت.

دبیرکل حزب الله لبنان در این سخنرانی گفته بود که ما انتقاد عماد مغنیه را هیچ گاه از غیر نظامیان یا مسافران اسرائیلی نمی گیریم و همین موجب شد تا "آمیر بوحبوط"، نویسنده معروف و برجسته اسرائیلی پس از پایان سخنان نصر الله در صفهح توییتر خود بنویسد: "تمام فیلم های منتشره از انفجار اوتوبوس مسافران اسرائیلی در بلغارستان در یوتوب جمع آوری شدند و من می پرسم چرا؟"

علی شهاب/ نویسنده و تحلیلگر  لبنانی