تاریخ وهابیت

کنفرانس اسلامى براى تعیین تکلیف مکه و مدینه ابن سعود که در فتح برخى از شهرهاى حجاز بیش از حد تندى نشان داده و نفرت همگان را برانگیخته بود، براى پیشبرد مقصود خود وجلب توجه مسلمانان دست به ابتکارى زد و پس از تصرف دو شهرمقدس مکه و مدینه، بهتر دید که تعیین تکلیف و چگونگى حکمروایى در این دو شهر را به نظر مسلمانان واگذار نماید، بدین جهت ازکشورهاى مستقل اسلامى: ترکیه، ایران، افغانستان، یمن و همچنین از روساى سرزمینهاى دیگر از قبیل: مصر، عراق، شرق اردن و نیزامیر عبدالکریم ریغى و حاج امین الحسینى مفتى بزرگ فلسطین ووالیان تونس، و دمشق و بیروت و دیگر زعماى اسلامى دعوت کرد تابراى انعقاد یک کنفرانس اسلامى نمایندگان خود را اعزام دارند،این دعوت در تاریخ دهم ربیع الثانى سال 1344 انجام گرفت.

عهد عتیق و تاریخچه آن

عهد عتیق و تاریخچه آن
عهد عتیق یا تورات مجموعه اى است از نظم و نثر و دربردارنده احکام و سرودهاى مذهبى قوم یهود است. عهد قدیم شامل داستانهاى دوره بدوى و قانون الهى و تاریخ فلسطین است. این کتاب در قرن سوم ق. م. به یونانى ترجمه شد و بعدها و به زبان لاتین درآمد. کتب عهد قدیم به زبانهاى آرامى و عبرى نگاشته شده بود. تاریخ ترجمه عهد قدیم از زبان اصلى به زبانهاى آرامى و عبرى نگاشته شده بود. تاریخ ترجمه عهد قدیم از زبان اصلى به زبانهاى یونانى و مصرى و لاتینى و... به یکصد و پنجاه ق. م. مى رسد که براى مردم مصر و یونان ترجمه شد. ترجمه عهد عتیق توسط هفتاد نفر مترجم صورت گرفت. قدیمى ترین نسخته خطى عبرى که در دست است، از قرن دهم بعد از میلاد تجاوز نمى کند. ترجمه اى از تورات به زبان سریانى به نام روایت ساده در دست است که گویا به قرن دوم میلادى مربوط است. تورات کلمه اى عبرى و به معناى هدایت است. در یونانى به پنتاتوک یعنى پنج طومار معروف است.
با افزودن صحیفه یوشع به تورات آن را در یونانى هکزاتوک یعنى اسفار ششگانه گویند که نخستین بخش کتاب عهد عتیق را تشکیل مى دهد. تورات شامل پنج کتاب بشرح زیر و منسوب به حضرت موسى است: سفر پیدایش، سفر خروج، سفر اعداد، سفر لاویان، سفر تثنیه.

در ابتداى دوره مسیحیت، کتاب عهد قدیم شامل تورات، قانون و کتب انبیاء و احوالات اولیاء دین بود. کاهنان در این اندیشه بودند که از نابودى مذهب ملى خود جلوگیرى کنند و پیامى از جانب خدا براى مردم بیاورند و آن را قانون شریعت گویند، و براى این که از یارى انبیاء برخوردار شوند، آنچه از عقاید آنان را که کمتر رنگ افراطى دارد در آن بگنجانند. به همین جهت در سال هیجدهم سلطنت شاه یوشب، حلقیال کاهن به آن پادشاه اظهار داشت که در سجلات محرمانه معبد طومار عجیبى وجود دارد که در آن حضرت موسى به فرمان یهوه تکالیف و حل مسائل و مشکلات تاریخى و اخلاقى را که اسباب مجادله و اختلاف شدید میان انبیاء الهى شده، به صورت قطعى و براى همیشه روشن کرده است. در سال 444 ق. م عزرا که یکى از کاهنان دانشمند بود، یهودیان را گرد آورد به اتفاق لاویان دستیار خود در مدت هفت روز محتواى آن طومارها را براى مردم خواند. در پایان کاهنان و پیشوایان قوم سوگند یاد کردند که به آن دستورات عمل نمایند. اگر چه درست معلوم نیست که آن سفر شریعت یا کتاب عهد، چه بوده است. شاید فصلهاى 20 تا 23 سفر خروج باشد و یا سفر تثنیه. به هر حال تورات شامل بخش اعظم عهد قدیم بوده است. محققان در تاریخ ادیان تورات را کتابى ناقص و دست خورده و با تصرفات فراوانى شناخته اند.

در سال 1564 میلادى شوراى ترانت هرگونه شک در آسمانى بودن تورات و انجیل را ممنوع اعلام کرد. به همین جهت کنیسه هاى یهود و کلیساهاى مسیحى این دو کتاب را وحى الهى مى دانند. در مقابل گروهى فقط اخلاقیات و احکام مذهبى تورات و انجیل را از طرف خداوند مى دانند. نخستین کسى که تناقضات تورات را آشکار کرد، اسپینوزا فلیسوف یهودى مذهب هلندى بود که در قرن 17 میلادى مى زیست.

دانشمندان عقیده دارند که سفر تثنیه ظاهرا بوسیله نویسندگان یا نویسنده دیگرى نوشته شده و آنرا با علامت D نشان مى دهند. داستانهاى آفرینش و فریب آدم و حوا و طوفان نوح از افسانه هاى بین النهرین سرچشمه گرفته که به سه هزار سال قبل از میلاد مى رسد. احتمالا برخى از این افسانه ها را یهودیان در طى دوران اسارت خود در بابل گرفته باشند. احتمال دیگر این است که این افسانه ها را از اقوام سومرى و سامى قدیم گرفته باشند. جان ناس محقق در تاریخ ادیان مى گوید: در سال 69 میلادى که شهر اورشلیم در محاصره سپاهیان روم بود، یکى از کاهنان یهود (ربى ) به نام یوحنان بن زکى از اورشلیم گریخت و به شهر ساحلى یبنه رفت و در آنجا یک دارالتعلیم (به عبرى: مدارش ) تاءسیس کرد. در این مدرسه بود که روایات اسرائیلى تدوین شد و سرانجام با تدوین تورات و دیگر کتب روائى - تاریخى، عهد عتیق به رسمیت شناخته شد. در این مدرسه که به مدت شصت سال فعال بود، متون مذهبى علاوه بر تدوین، شرح و تفسیر شد. پس از بسته شدن این مدرسه و حوادث روزگار، دوباره در شهر جلیل علماء یهود گردهم آمدند و اوراق و مکتوبات خود را در کتابى مستقل تدوین کردند که به نام یشناى کبیر یا نسخه دوم معروف است.

این کتاب مشتمل بر چهار هزار مسئله دینى است که به تفسیر تورات پرداخته و در نزد یهود اعتبارى بسیار داشت. این کتاب در ردیف تورات قرار گرفت. و چون قوانین و شرایع عصر موسى در قرن دوم میلادى کهنه شده بود، این کتاب یعنى یشنا جاى تورات را گرفت. تدوین کامل یشنا در حدود سال 220 میلادى پایان یافت. در تدوین این کتاب یکصد و پنجاه نفر از علماء یهود شرکت داشتند. مطالب این کتاب مربوط است به حوادث شش قرن قبل از ظهور اسکندر مقدونى تا زمان تدوین کتاب. این کتاب در شش باب تدوین شد: شرح اعیاد فصلى و ماه روزه، مناجات و ادعیه، قوانین شرعى و زراعت و حقوق و حدود فقرا و اغنیا، حقوق زنان و قوانین ازدواج و طلاق، قوانین مدنى و جزائى، نذور و هدایا و قربانى ها، آداب طهارت و نجاست اشیاء و اجساد و دستور تغسیل و تطهیر اشیاء و افراد.

بخشهاى پنج گانه تورات
عهد عتیق یا تورات مرکب از اسفار خمسه یا کتابهاى پنجگانه است:
1- سفر پیدایش یا تکوین؛ که درباره: خلق جهان و آدم و حوا و موجودات در شش روز، بحث مى کند. در این کتاب از طوفان نوح کشتى او و داستان ابراهیم و یعقوب و بنى اسرائیل سخن رفته و با بیان مرگ یوسف پسر یعقوب پایان مى یابد.
2- سفر خروج؛ که درباره بیرون آمدن عبرانیان به رهبرى موسى از مصر است و نیز از احکام موسى سخن مى گوید.
3- سفر لاویان؛ که درباره اعقاب لاوى از اسباط بنى اسرائیل، سخن مى گوید. در این کتاب از احکام و شرایع یهود و وظایف لاویان و قضاوت سخن رفته است.
4- سفر اعداد؛ که درباره تقیسم اسباط بنى اسرائیل و آمار ذکور ایشان و ترتیب منازل آنها بحث مى کند.
5- سفر تثنیه؛ که به معناى دوتائى و دوباره شدن چیزى است، به تکرار شرایع تورات پرداخته و با بیان مرگ موسى و دفن او در کوههاى موآب، پایان مى یابد.

این کتابهاى پنجگانه را تورات خوانند و معتقدند که بر موسى وحى شده است. دیگر کتب عهد عتیق را نیز تورات گویند که مجموع آنها چهل و دو کتاب است. تورات در لغت عبرى به معناى آموزش و تعلیم قانون و شریعت است. فرقه هاى یهودى، هر کدام تورات ویژه خود را دارند. تورات هاى زبانهاى گوناگون نیز اختلافات بسیارى با یکدیگر دارند، مثلا تورات سامرى با تورات عبرى بیش از 265 مورد اختلاف دارد و یا اختلاف تورات عبرى با یونانى بسیار است. بیشتر یهودیان تورات عبرى را معتبر مى دانند. یهودیان معتقدند که تورات عبرى همان توراتى است که در طور سینا بر حضرت موسى علیه السلام نازل شده است. یهودیان بر تورات تفاسیرى نوشته اند که در ابتدا به زبان آرامى نگاشته شده و آن را یشنا مى نامند.