خدام؛ از شام تا کام عموسام

عبدالحلیم خدام در سال 1932 میلادی در شهر ساحلی بانیاس سوریه متولد شد؛ وی از دانشکده حقوق در شهر دمشق فارغ التحصیل شد و خیلی زود خود را به فعالیت‌های سیاسی مشغول کرد، خدام در سن 17 سالگی به عضویت حزب بعث سوریه درآمد. وی در دوران تحصیل و پیوستن به حزب بعث با حافظ اسد آشنا شد، این آشنایی در آینده سیاسی وی نقش زیادی داشت و او را در پست‌های مختلف سیاسی در این کشور قرار داد.

خدام اولین مناصب سیاسی خود را به عنوان استاندار مناطق القنیطره و حماة تجربه کرد، بعد از مدتی با پایان جنگ سال 1967 میلادی اعراب با اسرائیل به عنوان استاندار دمشق انتخاب شد، خدام دو سال بعد با عنوان وزیر اقتصاد وتجارت خارجی برگزیده شد و در سال 1970 میلادی با رسیدن حافظ اسد دوست صمیمی خود به قدرت به عنوان وزیر خارجه این کشور معرفی شد، خدام 14 سال بعد و در سال 1984 میلادی به عنوان معاون وزیر خارجه سوریه معرفی شد و تا زمان کناره‌گیری، در این سمت باقی ماند.

خدام بعد از رحلت حافظ اسد رئیس‌جمهور سابق سوریه در سال 2000 و در زمان ریاست‌جمهوری بشار اسد نیز در سمت خود به عنوان معاون رئیس‌جمهور باقی ماند. او در این مدت پرونده عراق را در دست گرفت.

او نهایتاً در دسامبر سال 2005 میلادی از تمامی مناصب حزبی و سیاسی خود استعفا کرد و مدتی بعد به فرانسه پناهگاه مخالفان دولت سوریه گریخت.

 

 

جدایی از حزب حاکم سوریه
خدام به عنوان تنها سنی حاضر در دولت علوی سوریه از  احترام و جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود، اما در دسامبر سال 2005 میلادی به علت اختلافاتی که با بشار اسد و فاروق الشرع وزیر خارجه وی در مورد سیاست خارجه سوریه بویژه در قبال لبنان داشت، از سمت خود کناره‌گیری کرد. او بعد از فرار از سوریه و پناهندگی در پاریس در راستای طرح‌های غرب برای قتل رفیق حریری مدعی شد که اطمینان دارد بشار اسد دستور قتل حریری را صادر کرده است، ادعایی که البته چند سال بعد توسط دادگاه سیاسی حریری رد شد و عبدالحلیم خدام را رسوا کرد.

 

اقدامات خصمانه عبدالحلیم علیه سوریه در زمان اقامت در پاریس به اندازه‌ای بود که دادگاه نظامی و جنایی سوریه با تشکیل جلسه‌ای به ریاست قاضی "محمد قدور اسد" وی را به صورت غیابی محاکمه و به 13 حکم زندان به مدت‌های متفاوت محکوم کرد، سنگین‌ترین این احکام حکم حبس ابد با اعمال شاقه بود. افترا و دروغ علیه سران سوریه، شهادت دروغین در برابر کمیته تحقیق بین‌المللی که در زمینه ترور حریری تشکیل شده بود، نوشتن مقاله‌ها و ایراد سخنرانی‌های مختلف علیه نظام حاکم سوریه، توطئه برای گرفتن قدرت در کشور و ارتباط نامشروع با دشمن صهیونیستی و توطئه در کشوری دیگر و تشویق به حمله نظامی به سوریه از اتهاماتی بود که در این دادگاه علیه خدام مطرح شد.

در مورد علل جدایی خدام از حزب بعث سوریه عوامل مختلفی مطرح شده است، یکی از این عوامل، سیاست‌های بشار اسد در قبال لبنان و حمایت وی از محور مقاومت در این کشور است. ارتباط فامیلی خدام با رفیق حریری نیز در این زمینه مزید بر علت شده بود.
روابط فامیلی و تجاری خدام با رفیق حریری در زمان حیات او، یکی دیگر از علل اختلاف خدام با سوریه بود. همسر خدام، خواهر همسر رفیق حریری بود و این روابط باعث شد که وی کم کم از پرونده‌های حساس بویژه در موضوع لبنان کنار گذاشته شود. از سوی دیگر وی روابط فامیلی با ملک عبدالله شاه عربستان نیز داشت و همین رابطه و تحریک عربستان یکی از مهم‌ترین علت‌های جدایی خدام از حزب بعث سوریه به شمار می‌رود.

او تا قبل از ورود بشار اسد به عرصه سیاسی سوریه مذاکره کننده ارشد سوریه در لبنان بود، اما با حضور بشار در عرصه سیاسی، حافظ اسد فرزندش را به عنوان مسؤول پرونده لبنان انتخاب کرد. بعد از این انتخاب بود که نقش خدام در لبنان و سوریه کم‌رنگ تر شد، مسأله‌ای که برخی کارشناسان آن را علت آغازین اختلافات خدام با بشار می‌دانند.

از سوی دیگر تمایل ضمنی عبدالحلیم برای تصدی ریاست ‌جمهوری سوریه به عنوان قوی‌ترین شخصیت سیاسی حزب بعث بعد از حافظ اسد، باعث شد تا اختلافات پنهانی میان وی و دولت سوریه نمود کند. بشار اسد در پی همین تمایلات، کم کم از وزنه وی در دولت خود کاست.

خدام مدتی بعد از استعفا به بهانه فراغت برای نوشتن کتاب خاطرات خود به فرانسه رفت، حضور او در فرانسه البته مورد توجه سازمان اطلاعات سوریه بود و عناصر این سازمان رفتارهای وی را به دقت دنبال می‌کردند، آنها مشاهده کردند که خدام به جای نوشتن کتاب خاطرات خود به دنبال گسترش مناسباتش با خانواده حریری است، او در همین راستا دخترش را به عقد پسر رفیق حریری درآورد. اما اوج اختلافات میان دو طرف هنگامی بود که خدام بدون اطلاع مقامات سیاسی سوریه ادعاهایی را در مورد دست داشتن سوریه در ترور حریری مطرح کرد.

 

 

روابط خدام با آل سعود و پادشاهی اردنخدام در طول 30 سال فعالیت در پستهای کلیدی رژیم بعث سوریه توانست ارتباطات گسترده‌ای با حکام آل‌سعود برقرار کند. همسر خدام خواهر همسران رفیق‌ حریری و ملک عبدالله پادشاه عربستان است. شاید بتوان گفت عربستان و اردن نقش اساسی در ماجرای جدایی خدام از حزب حاکم سوریه داشته‌اند. خدام با کمک و تشویق این دو کشور به فرانسه پناهنده شد و در آنجا با همکاری اخوان‌المسلمین که زمانی دشمن خونی خدام بودند یک اپوزیسیون مشترک علیه نظام بشار اسد تشکیل داد.

دشمنی دیرینه رژیم‌های عربستان و اردن با سوریه باعث همگرایی بیشتر میان خدام با اردن و عربستان شده بود. دیدگاه‌های ویژه سوریه در قبال لبنان و قرار گرفتن این کشور در محور مقاومت و جبهه ضد آمریکایی در منطقه باعث افزایش دشمنی 30 ساله این کشورها شده و آنها را به فکر استفاده از مهره خدام در تعامل با سوریه انداخت.

هفته‌نامه فلسطینی المنار چند ماه قبل در تشریح این هماهنگی‌ها نوشت که "بندر بن سلطان" رئیس شورای امنیت ملی عربستان در دیدار با خدام با مشاهده بازگشت امنیت و آرامش به سوریه با سیلی زدن به صورت عبدالحلیم خدام خشم خود را از اطلاعات و گزارش‌های غلط وی نشان داد.

بندر در این دیدار که در پاریس و با حضور دو شخصیت لبنانی و یک فرد سلفی سوری برگزار شد، خطاب به خدام گفت: اطلاعات‌ و گزارش‌های تو همه دروغ بود. تو در سوریه قدرتی نداری و شایستگی پول‌هایی که گرفتی نداری. تو گفتی که نظام سوریه تا دو هفته سقوط می‌کند و همه چیز را آماده کرده‌ای... تو ما را فریب دادی...ما در باتلاق در حال غرق شدنیم و برنامه‌هایمان در حال رو شدن است.

 

 

وابستگی خدام به آمریکا و اسرائیل
عبدالحلیم خدام بعد از فرار از سوریه ارتباطات محکمی با غرب برقرار کرد، دولت سوریه در ابتدا سعی کرد با مدارا با وی رفتار کند، اما بعد از مدتی با تحریک غرب پای خدام به توطئه بین‌المللی دادگاه حریری علیه لبنان و سوریه باز شد، خدام برای ابراز دشمنی خود با سوریه حتی از دست بیعت دادن به رژیم صهیونیستی که سر سخت ترین دشمن مسلمانان است، نیز ابایی نداشت، او تاکنون دو بار با شبکه تلویزیونی رژیم صهیونیستی مصاحبه کرده که این به معنای تأیید ضمنی این رژیم است.

خدام در تازه‌ترین مصاحبه اختصاصی با تلویزیون رژیم صهیونیستی فاش کرد: «اگر نظام سوریه تا چند هفته دیگر سقوط نکند، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) برای دخالت نظامی در سوریه طرح‌هایی تهیه کرده است.»

 

این سخنان از عمق روابط تنگاتنگ وی با غرب و اعضای ناتو و حضورش در مذاکرات پشت پرده علیه سوریه حکایت دارد.
خدام برای مصاحبه اخیر خود با خبرنگار شبکه دوم اسرائیل  مسیر پنج ساعته از فرانسه به بروکسل را طی کرد تا در این شبکه صهیونیستی به نقشش در حوادث سوریه و دولت در سایه که مورد حمایت آمریکا و اروپاست، اعتراف کند.

خدام که در رویای سقوط نظام سوریه است بهای حمایت آمریکا و اروپا از آنها برای سرنگون کردن نظام سوریه را فاش کرده  و آن را در سازش با اسرائیل دانست. او در پاسخ به سؤال خبرنگار صهیونیست در مورد صلح با اسرائیل گفت که بدون تردید این صلح به یک نیاز ضروری برای سوری‌ها و منطقه تبدیل شده است.

وی در همین راستا اخیرا به همراه سران تعدادی از گروههای مخالف سوریه در خارج با دو مقام اسرائیلی در پایتخت بلژیک دیدار کرد. یکی از این مسئولان از مقامهای امنیتی و دیگری از مسئولان وزارت خارجه اسرائیل هستند. این دیدار در منزل یک یهودی ساکن بلژیک و همچنین با حضور دو تن از اعضای گروه‌های موسوم به مخالفان سوریه درخارج و یکی از رهبران احزاب لبنانی که از سوی آمریکا حمایت مالی می‌شود؛ برگزار شد.

 

 

پیوند مالی با صهیونیست ها، آمریکا و اروپا
عبدالحلیم خدام و خانواده‌اش همچنین یک شرکت سرمایه‌گذاری با مشارکت سه سرمایه‌گذار اسرائیلی و رهبران یکی از جریانهای لبنانی در بروکسل به ثبت رسانده و فعالیت این شرکت در کشورهای حاشیه خلیج فارس و فرانسه با سرمایه‌ای هنگفت آغاز شده است. کشورهای حاشیه خلیج فارس هم زمینه را برای سرمایه‌گذاری ها و پروژه های این شرکت فراهم کردند. خدام بنا به دستور آمریکا اموالی را نیز از کشورهای حاشیه خلیج فارس دریافت کرده که بالغ بر 15 میلیون دلار است.

"ریچارد لاپویر" نویسنده و روزنامه‌نگار فرانسوی با انتشار کتابی همکاری عبدالحلیم خدام با سرویس‌های اطلاعاتی و جاسوسی آمریکا و فرانسه را فاش کرد.

 

لاپویر سردبیر رادیو بین‌المللی فرانسه در این کتاب با عنوان "تغییر و تحول بزرگ در بغداد و بیروت" با اشاره به این مطلب که اتهاماتی که در قبال ترور رفیق حریری علیه سوریه زده شد، بی پایه واساس است، پرده از این مسئله برداشت که سازمان اطلاعات فرانسه و آمریکا در ورای انجام مصاحبه‌ای که خدام با شبکه العربیه انجام داد، قرار داشتند.

 

 

ثروت اندوز و قدرت طلب

منابع اقتصادی ثروت عبدالحلیم خدام و خانواده وی را بالغ بر یک میلیارد و 100 میلیون دلار ذکر کرده‌اند که بیشتر این ثروت در خارج از سوریه قرار دارد. او البته بخشی از ثروت خود را از کشورهای مخالف سوریه دریافت کرده و به آنها قول داده که تغییراتی را در سوریه ایجاد کند. او در سالهای اخیر بیش از 500 میلیون دلار کمک از بیگانگان دریافت کرده است که برخی از آنها اموال نقدی و برخی دیگر منازل و قصرهای مجلل و دو کشتی تفریحی است، بخشی از این اموال در بانک‌های فرانسه، سوئیس و لبنان قرار دارند.

از مهم‌ترین قصرهای تحت تصرف وی دو قصر است که به عنوان رشوه از رفیق حریری دریافت کرده بود،‌ این قصرها در فرانسه قرار دارند.
او در بسیاری از شرکت‌های بزرگ در لبنان نظیر شرکت ارتباطات این کشور سهم دارد و قراردادهای میلیاردی با شرکت برق لبنان امضا می‌کند. او در پاکستان و عربستان سعودی نیز فعالیت‌های تجاری عمده‌ای دارد.

 

 

..و اما نقش خدام در ناآرامی‌های سوریه
حمایت غرب از نقش عبدالحلیم خدام در ناآرامی‌های اخیر این کشور نیز ابعاد گسترده‌ای دارد، واقعیت حوادث سوریه این است که رخدادهای اخیر تونس، مصر، لیبی و یمن به طور طبیعی تاثیر خود را بر جامعه سوریه باقی گذاشت و مردم این کشور نیز مطالبات خود را مطرح کردند.

بشار اسد رئیس جمهوری سوریه بلافاصله وعده انجام اصلاحات و تغییرات اساسی را به ملت خود داد اما عوامل وابسته به آمریکا، اسرائیل، اردن و عربستان که درصدد سرنگونی دولت علوی بشار اسد هستند، از تظاهرات مردم برای انتقام‌گیری از نظام سوریه سوءاستفاده کردند.

 

 

تشکیل ستاد مشترک عملیات علیه سوریه
گفته می‌شود که ستاد مشترک عملیاتی برای ایجاد شورشهای خیابانی در سوریه در سفارت عربستان در بروکسل تشکیل شده که خدام هدایت آن را به عهده گرفته است. علت تشکیل این ستاد در بلژیک این است که خدام به عنوان پناهنده سیاسی نمی‌تواند در فرانسه فعالیت سیاسی کند، زیرا قوانین فرانسه اجازه فعالیت سیاسی به پناهندگان نمی‌دهد. عربستان به لحاظ مالی و اردن به لحاظ لوجستیکی به عناصر خود که از سوی عبدالحلیم خدام سازماندهی شده‌اند، کمک می‌کنند.

خدام که اکنون خود را رهبر اپوزیسیون سوریه نامیده برای ضربه بیشتر به سوریه از همان زمان فرار از کشور با جریان‌های سلفی که دشمن خونی وی بودند طرح دوستی داد، این اتحاد در حوادث اخیر سوریه نیز نقش مهمی را ایفا می‌کند و خدام به نوعی حلقه ارتباطی این گروه‌ها با عربستان،اردن، آمریکا و غرب است.

از سوی دیگر دومین شهری که در این روزها اخبار ناآرامیهای سوریه بیشتر از آن به گوش می‌رسد، شهر بانیاس است. این شهر زادگاه عبدالحلیم خدام است که تحت تاثیر افکار و ایده‌های وی قرار دارد، گزارشهای زیادی نیز از تجهیز تسلیحاتی مخالفان اسد در بانیاس توسط خدام منتشر شده است.

 

عبدالحلیم خدام در گفت وگوی معروف خود با شبکه اسرائیلی اذعان کرد که برای افزایش ناامنی و زمینه‌سازی برای سقوط اسد، وی و مخالفان سوری از آمریکا و اروپا کمک‌های مالی دریافت کرده‌اند.

به نظر می‌رسد عبدالحلیم خدام که رؤیای رسیدن به قدرت در سوریه را در سر می‌پروراند، می‌خواهد از هر طریق ممکن به این رؤیا دست یابد و در این راه ارزش، آرمان و خط قرمزی برای خود نمی‌شناسد. او در این طریق نه از کشتار مردم کشورش ابایی دارد و نه دست دوستی دادن به آمریکا و اسرائیل را برای خود ننگ به شمار می‌رود، به طور کلی در دیدگاه خدام قدرت و ثروت یگانه ارزش‌های انسانی به شمار می رود که رسیدن به آنها از هر طریقی مطلوب است.
به گزارش گروه بین الملل مشرق