از سیطره ارواح بر تلویزیون ایران تا بیداری‌اسلامی

مصطفی فارویی: در همین شب‌هایی که صداوسیمای ایران در یکی از مهم‌ترین سال‌های پس از انقلاب اسلامی همچنان موضوع ارواح و فرشتگان را دستمایه سریال‌های رمضانی قرار داده، سریال سازان تلویزیون‌های ترک، مصری، قطری، و... در سراسر جهان اسلام، از قطار تحولات موج بیداری اسلامی عقب نمانده و هنر را به استخدام ثبت وقایع و انعکاس آرزوهای امت اسلامی درآورده اند.

 

 

به گزارش رجانیوز، با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان همچون سال‌های گذشته کشورهای عربی خود را برای تماشای بهترین سریال‌های سال آماده می‌کنند. اما امسال تحولات و تغییرات صورت گرفته در کشورهای عربی بواسطه انقلاب‌های مردمی منجر به آن شده که بیشتر این سریال‌ها به سمت موضوعات مرتبط با انقلاب روی آورند.

حال در این میان سینماگران و تولیدکنندگان سریال شاید در جریان وقوع انقلاب هیچ دخالتی نداشته و حتی ممکن است قلبا از انقلاب نیز راضی نباشند، برای حفظ جایگاه و محبوبیت خود میان مردم و رضایت وزارت فرهنگ از آنان موضوع انقلاب را برای کار خود درنظر می‌گیرند.

این در حالی است که بسیاری از هنرمندان انقلابی هنوز به حضور عناصر وابسته به نظام سابق در راس پست‌های کلیدی تلویزیون رسمی مصر معترض‌اند. با این وجود تاکنون تولید ده سریال مرتبط به انقلاب مصر برای پخش در ماه مبارک رمضان آماده شده‌اند.

اولین فیلم آماده شده برای ماه رمضان «18 روز» است که تعداد بسیاری از هنرمندان مصری در آن حضور دارند. کارگردان این سریال شامل 10 داستان از روزهای تظاهرات مردم در میدان التحریر است.

فیلم دوم «ملت می‌خواهد» با بازی بازیگر مشهور مصری عمرو واکد است که نگاهی انسانی به داستان سه شخصیت در خلال انقلاب مصر دارد که یک نفر پلیس امنیتی، نفر دیگر مهندس کامپیوتر و سومی گوینده رادیو است. این فیلم بعنوان اولین فیلم داستانی بلند انقلاب مصر معرفی شده است.

فیلم سوم «مرد طوفان» است به کارگردانی حازم متولی که نشانه‌های فساد را در دولت سابق به نمایش در می‌آورد. هدف از تولید این سریال نمایش مسیر سقوط دیکتاتوری مصر است که چگونه مردم از سیاست‌ها و رفتارهای آن منزجر شده بودند.

فیلم دیگر «میدان» است به نویسندگی و کارگردانی مجدی احمد علی با نمایش مستند اتفاقات میدان التحریر و جنایت‌ها و حوادثی که در آن میدان بوقوع پیوست. قهرمان این داستان پزشکی است که تلاش بسیاری برای مداوای مجروحان میدان التحریر می‌کند و در نهایت خود او نیز در این حوادث مجروح می‌شود.

«بازگشت روح» فیلم بعدی است که قرار است در ماه رمضان از تلویزیون مصر پخش شود. هزینه تولید این فیلم در حدود 2 میلیون دلار گفته شده است تا داستان عشق پسری به یک دختر در کنار حوادث میدان التحریر به نمایش درآید در حالی که انقلاب مصر در این فیلم تنها ابزاری برای رسیدن این دو به هم بوده است.

فیلم‌های بسیاری دیگری نیز در حال تولید هستند که سعی دارند برای ماه رمضان خود را برسانند. از جمله فیلم «فریاد مورچگان» از سامح عبدالعزیز و فیلم «فاجومی» که به داستان زندگی گروه موسیقی انقلابی احمد فواد نجم و سید امام می‌پردازد.

«غالبون» اولین سریال تلویزیونی درباره حزب الله برای ماه رمضان

شبکه تلویزیونی المنار لبنان در خبری اعلام کرد که سریال «غالبون» اولین اثر داستانی در مورد حزب‌الله لبنان برای ماه رمضان آتی آماده پخش است. نویسندگی این سریال 35 قسمتی را نویسنده سوریه‌ای دکتر فتح‌الله عمر و کارگردانی آن را باسل خطیب برعهده دارند.

این سریال در فضای خانواده‌های جهادی جنوب لبنان که فرزندان آنها در گروه حزب‌الله فعال هستند ساخته شده است. داستان این سریال به حوادث حمله اسرائیل در سال‌های 1982 تا 1985 برمی‌گردد.

سریال از داستان دو دوست صمیمی بنام‌های فارس و علی شروع می‌شود که هر دو توانستند فرصت بورسی تحصیلی از دانشگاه فرانسه بگیرند. اما در همان موقع حمله اسرائیل به لبنان در سال 1982 آغاز شد و سرنوشت این دو جوان را بهم زد. هر دو ماندن در کشور و مبارزه در برابر دشمن را انتخاب کردند. علی توانست در عملیات نظامی مقاومت شرکت کند و مدت‌ها از دوست خود فارس بی‌خبر بود، تا اینکه داستان جنبه‌ عاطفی به خود می‌گیرد آنگاه که فارس به خواهر علی علاقه‌مند می‌شود و می‌خواهد با او ازدواج کند، اما هنوز کسی از علی خبر ندارد.

این سریال با نشان دادن جنبه‌های مختلفی از زندگی اجتماعی مردم جنوب لبنان و سختی‌ها و مشکلات آنها در حین حمله نیروهای اشغالگر اسرائیلی، تماشاگر را به آن سال‌ها برده تا اوج جنایت‌های پلید اسرائیل را درک کند. اسرائیل در سال‌های اشغال لبنان، برنامه‌های زیادی را برای تفرقه میان اقوان و طوایف مردم لبنان به کار گرفتند و عموم مردم را با روزمرگی‌های زندگی مشغول و فریب می‌دادند تا فکر مقابله و مقاومت در برابر آنها به سرشان نزد. نمایش بدبختی‌های جامعه لبنانی دربند اسرائیل، ارزش کار نیروهای مقاومت لبنان را بیشتر می‌کند که چگونه توانستند مردم را بیدار کنند و سیطره قدرتمند اسرائیلی را بشکنند و آنها را از سرزمین خود خارج کنند.

در این سریال بسیاری از بازیگران بومی لبنان از جنوب و بعلبک و بیروت حضور دارند که از جمله آنها عبدالمجید مجذوب، عمار شلق، احمد زین، فواد شرف‌الدین، وفاء شراره و غیره هستند.

ویژه برنامه الجزیره کودکان برای ماه رمضان

شبکه الجزیره کودکان که یکی از متنوع‌ترین و پرطرفدارترین شبکه‌های کودک عربی است در خبری بر روی خبرگزاری الجزیره نت اعلام کرده است که برای ماه مبارک رمضان ویژه‌برنامه‌های متنوعی را برای کودکان و خانواده‌های آنان برنامه‌ریزی کرده است.

مسابقه تلاوت قرآن کریم این شبکه که ماه رمضان سال گذشته مورد استقبال چشم‌گیری از سوی مسلمانان جهان به‌خصوص کشورهای غربی قرار گرفته بود و در آن 2425 کودک 9 تا 12 ساله از 46 کشور شرکت کرده بودند، امسال نیز برگزار خواهد شد.

همچنین این شبکه تصمیم دارد امسال برندگان نهایی را در شب 27 رمضان از سراسر جهان دعوت کند که به این شبکه آمده تا در مسابقه زنده بنام «شبی با قاریان کوچک» شرکت کنند.

گفتنی است که سال گذشته قرضاوی رئیس هیئت علمای اهل تسنن در برنامه اختتامیه شرکت داشت و در سخنانی با تاکید بر بیداری جهان اسلام و بازگشت به اصول و مبانی قرآن کریم، از همه کودکان مسلمان خواست تا علاوه بر قرائت درست قرآن به دستورات آن نیز گوش فرا دهند و عمل کنند.

حال امسال قرضاوی شاهد بیداری اسلامی در سراسر جهان عرب است و خود نیز در نماز جمعه تاریخی مصر شرکت کرد و انقلاب‌های مردمی را به خود آنان تبریک گفت و باز تاکید بر تدبر بر آیات قرآن کرد و این آیه را خواند که خداوند هیچ امتی را تغییر نخواهد داد مگر آنکه آن امت خود بپا خیزند. امسال نیز قرار است یوسف قرضاوی در مراسم روز نهایی مسابقه شرکت کند.

نکته جالب آن است که چهره کمدی معروف شبکه الجزیره که همواره در برنامه‌های طنز کودکان شرکت داشته و مسابقات مختلف برگزار کرده قرار است که مجری‌گری این مسابقه زنده تلویزیونی را برعهده گیرد تا مسابقه قرآن در کنار لطیفه‌ها و حرکات طنز او برای کودکان جذاب‌تر جلوه نماید.

تیمور در گفتگو با الجزیره نت اعلام کرده است که این اولین اجرای قرآنی اوست که نگران است نتواند حق قرآن را بخوبی ادا کند. وی اظهار کرد: «هر فعالیت رسانه‌ای عربی دیگر نمی‌تواند از حوادث اخیر کشورهای عربی تاثیر نگیرد و من نیز از همین مساله نگرانی دارم که چگونه می‌توانم در قالب طنز انقلاب‌های عربی امروز و اهداف آنها را بزبانی قرآنی به کودکان معرفی کنم».

دیگر بخش ویژه شبکه الجزیره برنامه هنری با حضور هنرمند برجسته قطری غازی حسین است که با قصه‌گویی برخی داستان‌های تاریخ تمدن اسلامی می‌خواهد رابطه‌ آنها را با وضعیت کنونی مردم عربی مقایسه کند. قصه‌گویی این هنرمند بزرگ همراه با تصویرپردازی های او بوسیله «شن» است که می‌تواند با سرعتی حیرت‌برانگیز داستان خود را با خاک شنی بر روی صفحه‌ای سفید به تصویر کشد.

عادل امام در نقش افسری ضداسرائیلی

عادل امام بازیگر شناخته شده سینما و تلویزیون مصر در ماه رمضان امسال با سریال «گروه ناجی عطاالله» به خانه‌های مردم کشورهای عربی خواهد رفت. این سریال به کارگردانی رامی امام فیلمبرداری قسمت‌های پایانی خود را پیش می‌برد.

نویسنده سریال یوسف معطی و بازیگران آن از دو کشور مصر و تونس خواهند بود. این سریال در مکان‌های مختلفی از کشورهای مصر و سوریه و لبنان و ترکیه تولید شده و موضوع آن درباره یک افسر مصری بنام «ناجی عطاالله» است که در سفارت مصر در تل‌آویو مشغول کار می‌باشد.

وی که فردی مسلمان و در عین حال قانون‌گرا است به تبعیض‌ها و جنایت‌های بشری نیروهای امنیتی پلیس علیه شهروندان فلسطینی معترض می‌شود که در پاسخ اقدام وی تمام اموالش در بانک‌های اسرائیل توقیف  و از سفارت به کشور مصر فرستاده می‌شود.

اما با بازگشت به مصر دست از فعالیت خود برای رسوایی رژیم صهیونیستی برنداشته و با کمک عده‌ای از شاگردانش نقشه ورود به اسرائیل و سرقت از بانک‌های آنان را می‌کشد تا اینگونه اموال غصب شده شهروندان فلسطینی را به صاحبانش برگرداند تا کمکی باشد برای خرید اسلحه آنان. گروه ناجی عطاالله با موفقیت وارد شهر غزه می‌شوند و نقشه خود برای حمله به بانک‌ها را عملی می‌کنند.

البته این گروه با شکست مواجه شده و ابتدا قصد بازگشت از طریق مرز لبنان دارند که بدلیل حمله نیروهای اسرائیلی از همان گذرگاه مخفی سمت مصر به قاهره برمی‌گردند.

گفتنی است که فیلمبرداری این سریال پیش از انقلاب 25 ژانویه آغاز شده بود که پس از انقلاب با چند روز وقفه به کار خود ادامه داد. عادل امام بعنوان چهره برتر سینما و تلویزیون مصر پس از انقلاب به‌دلیل همکاری بسیار با دولت و وزارت فرهنگ پیشین مورد اتهام انقلابیون قرار گرفت که حضور او در این سریال شاید تاحدودی اعتراض‌ها را فروکش کند. البته به گفته برخی ناقدان مصری رویکرد قدرت‌ بخشی به نیروهای اسرائیلی در این سریال در تصاویر پس از انقلاب آن کمتر شده و گرایشی از روی قدرت پیدا کرده است.

سریال «گروه ناجی عطاالله» بعنوان یکی از بزرگترین پروژه‌های تلویزیونی ماه رمضان 2011 شناخته شده که تنها سهم عادل امام در آن 30 میلیون پوند می‌باشد. این سریال قرار است با تعداد بسیاری از شبکه‌های کابلی و ماهواره‌ای برای پخش در ساعات مختلف روز همکاری داشته باشد که شبکه mbc از مهمترین و اولین‌های آنهاست. بگفته صفوت غطاس تهیه کننده سریال فیلمبرداری آن تا 20 رمضان ادامه خواهد داشت.

پرچمداران، سریالی برای انحراف تاریخ مسلمانان سوریه

در حالت معمول، همواره یک نویسنده برای آغاز نوشتن یک فیلمنامه به سراغ مستندات و منابع علمی و کارشناسان و عالمان آن حوزه می‌رود تا درصد خطا و ضعف های سریال را به حداقل رساند که البته این مراجعه در مورد سریال‌های تاریخی و سیاسی از حساسیت بیشتری برخوردار است.

سریال سوری « پرچمداران» که این روزها از شبکه ماهواره‌ای روتانا پخش می‌شود، به زندگی مردم کوچه و بازار دمشق در اواخر قرن 19 پرداخته که مقدمات فروپاشی دولت عثمانی را به تصویر درآورده است.

فیلمنامه این سریال را نویسنده مشهور مصری، احمد حامد نوشته است که پیش از این نیز فیلم‌نامه سریال جماعت را در نقد جریان اخوان‌المسلمین مصر نوشته بود که در ماه رمضان به نمایش درآمد و اعتراض بسیاری را برانگیخت.

پرچمداران، حکایت دردهای مردمی است که در میان سنت‌های دینی و اجتماعی  و از سویی گرایش‌های مدرن ناشی از حضور استعمار در منطقه سرگردانند. ادبیات آنها مملو از ضرب‌المثل‌ها، آیات قرآنی و احادیث نبوی است اما همواره نوعی احساس عقب‌ماندگی و حسرت نسبت به دنیای غرب در بیان و چهره آنها دیده می‌شود.

اما نکته مهمی که منجر به اعتراض برخی رسانه‌های اسلام‌گرا شده است، روحیه تمسخر و ریشخندی است که در ادبیات دینی مردم در این سریال حس می‌شود. آیات و روایات در بیان مردم، ناقص، اشتباه و یا تعمدا با تلفظی نادرست بیان می‌شود. دینداری تنها در انسان‌های سالخورده و مریض است که جوانان آنان را انسان‌هایی متحجر و عقب‌افتاده از مدرنیت می‌بینند.

این در حالی است که سال‌های اواخر قرن 19 در جهان اسلام، سال‌های شکل‌گیری نهضت بیداری اسلامی و فعالیت عمده دانشگاه‌های آنان است. پایگاه الکترونیکی اسلام‌اون‌لاین با مدیریت برخی عالمان الازهر که یکی از فعال‌ترین پایگاه‌های اسلامی جهان معرفی شده است، در مقاله‌ای به شدت این سریال را مورد نقد قرارداده است.

سریال‌های اخیر ترکیه نسبت به گذشته به مسائل تاریخی و اعتقادی و سنت‌های ترکی بیشتر پرداخته و حجم تولید آنها نیز نسبت به سابق سالانه پنج برابر رشد داشته است. البته در این میان شاید هیچ سفارش و هیچ وعده مستقیمی از سوی دولتمردان در میان نباشد، اما آنگاه که موج اسلام‌گرایی مصنوعی برای جلب توجه دولت در تمام صنوف جامعه تسری پیدا کند، تولید چنین محصولات فرهنگی و هنری نیز اجتناب ناپذیر است.

در چنین شرایطی سریال‌های تولید شده ناخودآگاه ابزاری برای توجیه عملکرد دولت و بزرگ‌نمایی آنها می‌شود. سریال «دره گرگ‌ها» محصول سال 2008 است که به موضوع مافیای ترکی و کشف یک شبکه جاسوسی توسط نیروهای پلیس دولتی می‌پردازد که نقشه آنان براندازی دولت بود.

در این سریال نیروهای امنیتی و پلیسی دولت چنان قدرتمند و دقیق عمل‌ می‌کنند که شاید نمونه آن در جهان یافت نشود و خود مردم ترکیه نیز که هنوز مافیای هزاردست اقتصادی را در کشور خود می‌بینند، تنها با خنده‌ای از روی تمسخر این سریال را مشاهده می‌کنند.

سریال دره گرگ‌ها ابتدا با تبلیغ بسیاری از سفرای ترک در بسیاری از کشورهای همسایه همچون سوریه، لبنان و مصر، دوبله و پخش شد که البته تنها به همان دو یا سه قسمت اول بسنده کردند و با نارضایتی مردم مواجه شد. دو سریال تولید شده سال اخیر به نام‌های «مهند و نور» و «سال‌‌های گمشده» نیز با وجود هزینه‌های بسیاری که برای تولید و تبلیغ آنها شده بود، تنها در همان شبکه‌های داخلی ترکیه و با کمترین استقبال عمومی پخش شدند.

ماه گذشته عده‌ای از هنرمندان، نویسندگان و روزنامه‌نگاران ترک در نامه‌ای اعتراض‌آمیز به ظفر شاغلیان وزیر کشور ترکیه، نارضایتی خود را از مفاهیم سطحی و غیرواقعی محصولات تلویزیونی اعلام داشتند و درخواست کردند که از دخالت مستقیم دولت در محصولات هنری جلوگیری شود و برای رشد محتوای سازنده و فرهنگی تدابیری اتخاذ شود. وزیر کشور نیز در پاسخ نامه آنان جوائز و وام‌های بسیاری را برای رشد مفاهیم دینی و فرهنگی و تاریخی در نظر گرفت که نتیجه‌ای جز رشد بیشتر سریال‌های تصنعی و دین‌زده توسط کارگردانان مبتدی نداشت.

«محمد التن اوکلار» کارگردان سریال‌های ترکی معتقد است که پیش از این سریال‌های ترکی با مفاهیم غنی اجتماعی و فرهنگی همواره ابزاری بودند در جهت تبادل فرهنگ و اندیشه ترکیه با کشورهای منطقه و نقش پل ارتباطی شرق و غرب را بازی می‌کردند.

«محمد قورو» نویسنده ترکی نیز معتقد است در زمانی که مفاهیمی چون عدالت و توسعه و انسانیت سرلوحه دولتمردان ما قرار می‌گیرد، بهترین فرصت برای ارتقای سطح محصولات هنری ترکیه می‌باشد که به نشر تاریخ و تمدن و فرهنگ اسلامی خود و نقش کلیدی جغرافیای ترکیه میان شرق و غرب در جهان بپردازد. قورو همچنین می‌گوید: «امروزه کشورهای غرب‌زده شرقی تشنه مشاهده تصاویری از یک تمدن اصیل اسلامی و باستانی هستند و ترکیه با قدمت و اصالت خود می‌تواند این نقش را به بهترین شکل بازی کند».

فاروق شاقیر نویسنده اسلام‌گرای ترکیه نیز با تکیه بر اهمیت جایگاه سریال‌های تلویزیونی در انتقال فرهنگ ترکیه به جهان می‌گوید: « اهتمام دولت به تولید محصولاتی با محتوای فرهنگی و دینی بسیار قابل تقدیر است، اما نکته‌ای که باید گفته شود آن است که محصولات اخیر تولید شده، بهره‌ای از فرهنگ و تمدن واقعی ترکیه نبرده‌اند و هیچ‌گاه نمی‌توانند نماینده جامعه مسلمان و اصیل ترکی در جهان باشند.

از همه مهم‌تر آنکه روزگاری به یاد داریم که در تلویزیون ترکیه سریال‌های سفارشی و کم‌محتوای برزیلی برای حمایت از سیاه‌پوستان و سرخ‌پوستان پخش می‌شد که با مخالفت مردم مواجه شدند و امروزه ترکیه، خود جای همان سریال‌های بی‌کیفیت و بی‌محتوای برزیلی را البته با دغدغه نشر فرهنگ ترکی- اسلامی گرفته است و می‌خواهد آنها را به خورد جوامع مسلمان بدهد».

سریالی برای موسس جماعت اخوان

ماه رمضان سال گذشته در کشورهای عربی سریالی با عنوان جماعت توسط موسسه دولتی الاهرام و نویسندگی و کارگردانی حمید حامد تولید شد که زندگی حسن‌البناء موسس جمعیت اخوان المسلمین را از کودکی تا سال‌های بعد از مرگ او به تصویر می‌کشید. اما آن‌هنگام هنوز انقلابی در مصر صورت نگرفته و نگاه حاکم بر تلویزیون، نگاهی غرب‌زده و مخالف با جریان‌های اسلام‌گرا بود.

بنابراین در آن فیلم تلاش شده بود که حسن‌البناء را از همان کودکی با خوی خونریزی و تروریستی نشان دهد و در نهایت بسیاری از حوادث مهم جهان از جمله ترور ناموفق حسنی مبارک و 11 سپتامبر را به آنها نسبت دهد. سریال جماعت سال گذشته با وجود اعتراضات بسیار الازهر و جمعیت اخوان‌المسلمین تا قسمت آخر پخش شد.

اما حال که همه چیز تغییر کرده و اسلام‌گراها در مصر قدرت پیدا کرده‌اند، اخوانی‌ها قصد تلافی کرده‌اند و می‌خواهند فیلمی سینمایی برای حسن‌البناء اما این مرتبه با نگاهی تمجیدی و تقدسی تولید کنند. شرکت کویتی «المهما» چهارشنبه هفته گذشته در نشستی مطبوعاتی در قاهره اعلام کرد که به سفارش رهبران اخوان المسلمین قصد دارد سریالی تلویزیونی برای ماه رمضام امسال از زندگی حسن‌البناء موسس جمعیت اخوان المسلمین تولید کند.

به گفته مدیر شرکت المهما این سریال دربردارنده تصاویر آرشیوی بسیاری از رویدادهای سیاسی نیمه اول قرن بیستم است که از جمله آنها مبارزات رهبران اخوان با ملی‌گراها و در نهایت کشته‌شدن همه آنان است.

رشید عساف بازیگر سوریه‌ای قرار است که در این سریال نقش البناء را برعهده گیرد و کارگردانی سریال نیز عبدالباری ابوالخیر پذیرفته است. نویسنده تاریخی این سریال احمد سیف‌الاسلام بوده و فیلمنامه‌ آن هم أیمن سلامه می‌نویسد.

محسن راضی تهیه‌کننده این سریال در این گفتگوی خبری گفت: «تولید این سریال تاثیری از جریان‌های سیاسی جدید مصر نگرفته و اخوان‌المسلمین را آن‌گونه که بود نشان می‌دهد نه آن‌گونه که هست. این سریال کاری هنری است که می‌خواهد نقش شهید حسن‌البناء را در شکل‌گیری جریان‌های اسلام‌گرای کنونی مصر نشان دهد. نگاه ما چهره اجتماعی و سیاسی اوست نه وجه عرفانی و فقهی او که در این حوزه بسیاری در مصر بخصوص در الازهر بودند و هستند اما برای جامعه کاری از پیش نبردند».

راضی در این گفتگو همچنین به تولید سریالی دیگر بنام «الحسن و الحسین» اشاره کرد که در ادامه تولید سریال حسن‌البناء توسط شرکت المهما ساخته خواهد شد زیرا به اعتقاد وی "حسن‌البناء با وجود گرایش تسنن خود اما همواره پا در رکاب اجداد خود حسن و حسین علیهم‌السلام گذاشته و بر اساس حرکت شهادت‌طلبانه آنان قدم برمی‌داشت و همواره این جمله را در سخنان خود تکرار می‌کرد که «می‌خواهیم روش زندگانی محمد(ص) و فرزندان او را پیاده کنیم".

البته با وجود اینکه اخوانی‌ها از همان سال گذشته در پاسخ به تولید سریال مقرضانه «جماعت» تصمیم خود برای تولید سریالی دیگر در ارتباط با زندگی حسن‌البناء را اعلام کرده بودند و همچنین با شرکت المهما نیز ارتباط داشته‌اند اما محمد العنزی دیگر عضو هیئت رئیسه شرکت المهما در این گفتگوی خبری اعلام کرد که رهبران اخوان‌المسلمین هیچ دخالتی در تولید این سریال نداشته‌اند و تنها بعنوان کارشناس تاریخی و سیاسی و بعنوان کسانی که روزی شاگردان البناء بودند در این سریال از آنها استفاده شده است.

رشید عساف بازیگر نقش حسن‌البناء درباره مسائل سیاسی اخیر مصر و ارتباط با این سریال گفت: «مطمئنا این سریال نگاهی مثبت به جریان اخوان‌المسلمین دارد و مطمئنا با استقبال تماشاگران، وجهه این جریان اسلام‌گرا نیز محبوب‌تر خواهد شد و این یک امتیاز مثبت برای اخوانی‌ها در صورت شرکت کردن آنها در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده مصر است که احتمالا با روزهای پخش این سریال تداخل داشته باشد».

عبدالباری ابوالخیر کارگردان این سریال نیز در پایان این نشست خبری گفت: «تولید مجموعه‌ای هنری برای امام حسن‌البناء بسیار سخت است زیرا اختلاف نظر در رابطه با این چهره چه از لحاظ اجتماعی و سیاسی و چه شخصیت فردی و دینی او بسیار زیاد است. هدف ما نمایش شخصیت والای انسانی و سیاسی اوست که بتواند در فضای مبهم اسناد و اطلاعات پیش‌رو، واقعیت را نشان دهد».

تولید سریال مختار قهرمان مبارزه با استعمار لیبی

حتما بسیاری فیلم سینمایی عمر مختار با بازی زیبای آنتونی کوین را بیاد می‌آورند. مبارزی که سال‌ها در برابر حضور استعمار گران ایتالیایی در لیبی ایستاد و از خود خاطره‌ای بیادماندنی در تاریخ انقلاب لیبی گذاشت. امروز انقلابیون لیبی از نام او و سخنان او  یاد می‌کنند و ار را به عنوان اسطوره مبارزات انقلابی معرفی می‌کنند.

طارق بدوی نویسنده سینما و تلویزیون در گفتگو با خبرگزاری شرق‌الاوسط برای هدیه به تمامی انقلابیون لیبی و دیگر انقلابیون کشورهای عربی خبر تولید سریال «عمر مختار» را اعلام کرد. این سریال قرار است در ماه مبارک رمضان سال جاری از شبکه‌های تلویزیونی عربی پخش شود. نویسنده این سریال با اشاره به اینکه بیش از دو سال و نیم بر سناریوی این اثر مطالعه و کار کرده است گفت: «در تعداد بسیاری از مورخین استفاده کردم و کتاب‌های بسیاری نیز در مورد شخصیت این مبارز بزرگ خواندم و در این میان نوشته‌های دکتر احمد ابراهیم الفقیه که کتاب‌ها و مقالات بسیاری در رابطه با تاریخ آن دوره دارد بسیار به من کمک کرد».

طارق بدوی اظهار داشت که سریال او با فیلم سینمایی عمر مختار که مشهور بود به «قهرمان صحرا» با بازی آنتونی کوین در نقش عمر مختار بسیار متفاوت است زیرا ان فیلم تنها به صحنه‌هایی از اشغال و حمله نیروهای ایتالیایی اشاره کرده بود و این سریال شخصیت عمر مختار را از کودکی به تصویر کشیده است. اینکه در چه خانواده‌ای بزرگ شد، دوران تحصیل او چگونه و کجا بود، چگونه با شیخ مهدی سنوسی آشنا شد و در کنار او تربیت یافت، اینکه چگونه بنمایندگی از سید مهدی به مدت 10 سال به کشور چاد رفت و در آنجا فعالیت‌های جهادی و ضداستعماری در برابر نیروهای فرانسه راه انداخت و همان تجربه را به میان اسلام‌گرایان لیبی آورد و نیروهای خود را در برابر نظامیان ایتالیا سازمان‌دهی کرد.

این سریال همچنین در حاشیه مبارزات مختار به مسئله فلسطین و قرارداد بالفور که خاک فلسطین را از آن یهود می‌دانست اشاره می‌کند و اینکه چگونه شد که یهود بر اقتصاد بریتانیا سیطره پیدا کرد و اشغالگران ایتالیایی را در برابر نیروهای مختار مورد حمایت قرار داد. طارق بدوی تاکید می‌کند که: «این سریال شخصیت عمر مختار را بعنوان چهره‌ای دینی و اسلام‌گرا معرفی می‌کند. برخلاف فیلم سینمایی قهرمان صحرا که از او چهره‌ای صرفا معلم و مبارزی ملی می‌ساخت».

گفتنی است که تا کنون از میان بزرگترین چهره‌های بازیگری مصر همچون نورالشریف و بازیگر بین‌المللی عمر شریف، محمود حمیده و غیره برای ایفای نقش عمر مختار ، «مجدی کامل» برای این نقش معرفی شده است که باز خبری قطعی نیست.

سریالی سوری از زندگی محمود درویش

احمد زاهر قرار است در سریالی سوریه‌ای با نام «در حضور غایب» مربوط به زندگی شخصی و اجتماعی محمود درویش شاعر فلسطینی پرآوازه جهان بازی کند. زاهر در گفتگو با شبکه المنار لبنان اظهار داشت که تاکنون چنین کار رمانتیکی را نپذیرفته بود و شخصیت درویش تمام ابعاد زندگی او را تحت تاثیر خود قرار داده است.

در این سریال بیش از 300 هنرمند از نقاط مختلف جهان بازی می‌کنند که مشهورترین آنها همان بازیگر نقش محمود درویش یعنی فراس ابراهیم است که برای همه تماشاگران تلویزیون در جهان عرب شناخته شده است.

ابراهیم تهیه‌کنندگی کار را نیز برعهده دارد. دیگر بازیگران مشهور این سریال سلاف فواخرجی، عابد الفهد، اسعد فضه و دیگران هستند که لحظات زندگی شاعر زمین را به تصویر می‌کشند.

درویش دارای چندین صحنه مختلف از زندگی است که اولی را می‌توان در همان فلسطین تولید کرد، دومی لبنان و مصر و تونس است و در نهایت پاریس شهر سکانس پایانی زندگی اوست که در آنجا با تلفیق ادبیات شعری فرانسوی و عربی، انقلابی نو در عرصه ادبیات مقاومت بنام خود ثبت کرد.

او عضو فعال سازمان آزادی‌بخش فلسطین بود که پس از پذیرش قرارداد ننگین اوسلو توسط این سازمان، از آنجا استعفا داد. تاکنون مجموعه شعرهای بسیاری از درویش چاپ و نشر شده است که نمونه آنها گنجشک های بی‌بال (1960)، عاشقی از فلسطین (1966)، گنجشک‌ها در الجیل می‌میرند (1969)، چرا اسب را تنها گذاشتم (1999) و آخرین کارش از آنچه که کرده‌ای پوزش مخواه (2003) است. محمود درویش  در اوت ۲۰۰۸ در پی عمل جراحی قلب در تگزاسآمریکا در گذشت.

احمد زاهر بیان داشت که تولید این فیلم پیش از انقلاب‌های عربی بوده است، اما تاکنون هنوز معلوم نیست که چه زمانی برای پخش آماده می‌شود. زاهر با اشاره به اینکه پیش از اتمام این کار، هیچ پیشنهاد دیگری را فعلا نمی‌پذیرد توضیح داد: «سریال در حضور غایب تمام فکر و ذهن من را مشغول به خود کرده است و به هیچ چیز دیگری نمی‌توانم فکر کنم. من نقش فردی بنام آدم را در این سریال دارم که پلیس امنیتی دولت بوده و درگیری‌هایی با درویش در خلال فعالیت‌های ادبی و فرهنگی او پیدا می کند که در نهایت شیفته ادبیات و زبان و قلم درویش می‌شود».

زاهر این سریال را فعالیتی گروهی می‌داند که تجربه هنری خوبی برای آماتورها در کنار بزرگترین پیشکسوتان سینما و تلویزیون بوده است.

***

هنوز سریال‌ها و برنامه های تلویزیونی دیگری در سراسر جهان اسلام برای معرفی وجود دارد که این گزارش برای پرهیز از طولانی شدن به آن نمی پردازد اما همچنان جای این پرسش باقی می ماند که چگونه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران که موج بیداری اسلامی را استمرار موج انقلاب اسلامی ایران می داند، اینگونه نسبت به ساخت سریال و فیلم سینمایی درباره این تحولات، بی تفاوت و بی توجه است و به شعارپردازی و سخن پردازی در این زمینه اکتفا کرده است؟

رجانیوز