نقش شاهزاده سعودی در نا آرامی‌های سوریه

  

 

خبرگزاری فارس: یک کارشناس مسائل خاورمیانه با بیان اینکه در بحران سوریه عامل خارجی نقش پررنگی دارد، گفت: نقش عربستان به خصوص «بندر بن سلطان» و ارتباطی که از طریق دولت اردن با برخی عشایر مخالف دارد و پولی که به آنها تزریق می‌کند، به این بحران دامن زده است.

 

حسین رویوران کارشناس مسائل خاورمیانه طی سخنانی در میزگرد «بررسی تحولات سوریه» که در خبرگزاری فارس برگزار شد، با بیان اینکه در سوریه یکسری‌ شکاف‌های قومی وجود دارد که کردها از جمله آن هستند، اظهار داشت: علاوه بر این یکسری شکاف‌های مذهبی و دینی نیز وجود دارد که سنی‌ها، علوی‌ها، شیعیان، درزی‌ها، مسیحیان و بخشی هم اسماعلیان را شامل می‌شود.

* شکاف عمیق بین نسلی در سوریه

وی با ذکر این نکته که یکسری شکاف‌ها نیز سیاسی است که ناشی از محدودیت‌ مشارکت در قدرت، عدم جابجایی قدرت در سوریه است که یک شکاف عمیق بین نسلی بوجود آورده است، ادامه داد: یک نسل که باقیمانده سیستم بلوک شرق است، حزب بعث را حزب پیشرو می‌داند که باید رهبری جامعه را به طور مطلق در دست بگیرد و سایر احزاب ملی به عنوان همکار حزب بعث هستند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه این نوع ساختار سیاسی را بازمانده بلوک شرق خواند و یادآور شد: اما یک نسل جدیدی است که در مجموعه‌ فرهنگ دهکده جهانی است و از طریق اینترنت و فضای مجازی با دنیا ارتباط دارد.
رویوران با اشاره به شکاف جدی بین فرهنگ ساختاری سیاسی و فرهنگ نسل جوان، اظهار داشت: یکسری شکاف‌های فرهنگی نیز وجود دارد. در سوریه نظام سکولار است و نقشی برای دین در بعد اجتماعی قائل نیست و الآن اسلامگرایان جایگاه اسلام در مدیریت اجتماعی را خواستار هستند.

* تفاوت اعتراضات در سوریه و کشورهای دیگر منطقه

وی مجموعه این شکاف‌ها در سوریه را در کنار هم اما بدون هدف یکسان دانست، گفت: آرایش این شکاف‌ها در یک جهت نیست چرا که در آن صورت یکدیگر را تقویت کرده و مدیریت نظام را با مشکل جدی روبرو می‌کردند و این شکاف‌ها دارای پراکندگی هستند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در خصوص اصلاحات ذکر شده توسط بشار اسد و تأثیر آن در کاستن از تنش‌ها، اظهار داشت: سوریه با کشورهای دیگر درگیر انقلاب، یک صحنه متفاوتی دارد. اعتراض در کشورهای دیگر چند وجهی است علیه نظام دیکتاتور، علیه ائتلاف‌های این نظام‌ها که عمدتاً با غرب بود و علیه نقش‌های وابسته‌ای که این نظام‌ها ایفا می‌کردند.
رویوان این موضوع را در تونس، مصر، یمن و بحرین قابل مشاهده خواند و یادآور شد: در سوریه این اعتراضات چند وجهی نیست یعنی نظام مستقل است و نظام وابسته نسبت به قدرت‌های سلطه‌گر نیست و اعتراض فقط به ساختار بسته سوریه است و معترضان به دنبال باز کردن این ساختار هستند.

* نقش شاهزاده سعودی در نا آرامی‌های سوریه

وی با بیان اینکه در بسیاری از قیام‌ها، عوامل داخلی نقش زیادی داشته و عامل خارجی کمرنگ هستند، اظهار داشت: در سوریه عامل خارجی در بحران پر رنگ است. نقش عربستان به خصوص «بندر بن سلطان» و ارتباطی که از طریق دولت اردن با برخی عشایر مخالف دارد و پولی که به آنها تزریق می‌کند و نیز انتقال بخشی از القاعده به سوریه توسط سعد حریری از جمله این عوامل خارجی است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه به کاهش عملیات در عراق توسط القاعده اشاره کرد و یادآور شد: این موضوع تغییر رویکرد القاعده در عراق را نشان می‌دهد. القاعده احساس می‌کند در عراق موفق نبوده اما در سوریه فضای مناسب‌تری نسبت به عراق وجود دارد زیرا این کشور دارای یک اکثریت سنی است که برخی از آنها ناراضی نسبت به حکومت هستند و القاعده می‌تواند در کنار رژیم صهیونیستی در تحولات سوریه موج سواری کند.

* انتقال عناصر القاعده به سوریه از لبنان توسط حریری

وی خاطرنشان کرد: یکسری از نیروهای القاعده‌ای که در لبنان هستند نیز با تحریک حریری و حتی دادن پول به سوریه منتقل شده‌اند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: در بسیاری از درگیری‌های رخ داده در سوریه از 2 طرف کشته می‌شوند که نشان می‌دهد افرادی در این بین با سازماندهی و امکانات نظامی دست به ترور می‌زنند و اساساً نیروها و نهادهای نظامی - امنیتی سوریه را شناسایی کرده‌اند.
رویوران با ذکر این نکته که حرکت سیاسی موجود در سوریه تبدیل به یک حرکت فراگیر نشده یعنی اکثریت را فرا نگرفته‌ است، گفت: شهرهایی مانند درعا، لاذقیه و حلب دچار تحولات شده‌اند و نه شهرهای بزرگ مانند دمشق و همچنان اصلاحات ممکن است پاسخگو باشد مگر اینکه شرایط به گونه‌ای دیگری رقم بخورد.

* زمینه مدیریت اعتراضات برای حکومت هنوز فراهم است

وی این روزها را روزهای سرنوشت ساز در سوریه خواند چرا که بشار اسد در سخنرانی خود اعتقادش به اصلاحات را بیان داشته است و افزود: اگر عنصر خارجی و عدم اعتماد مردم به اصلاحات وجود داشته باشد، نشان می‌دهد مطالبات مردمی با آنچه دولت مطرح می‌کند، تناسب ندارد و ممکن است زمین‌های گسترش نا آرامی در آینده ادامه یابد، تا امروز زمینه مدیریت صحنه برای نظام تا حد زیادی فراهم است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص رفتار غرب نسبت به تحولات سوریه و تحت فشار قرار دادن بشار اسد از طریق افشاگری‌هایی که معمولاً در قبال حکام عربی صورت می‌گیرد، گفت: غرب در مسئله تونس بلافاصله اطلاعات فراوانی از مفاسد اقتصادی بن علی و وابستگان وی ارائه داد، چرا که افرادی که دارای مفاسد مالی هستند این پول‌ها را در کشورهای غربی سرمایه گذاری می‌کنند که در مورد مبارک، قذافی و پادشاه بحرین نیز همینطور است. اگر کشورهای غربی در مورد بشار اسد حتی یک مورد فساد مالی سراغ داشتند به دلیل تضادهای موجود بلافاصله افشاگری می‌کردند. بشار اسد در این زمینه دچار هیچ مسئله‌ای نیست.

* نا آرامی‌ها در سوریه اختلاف ماهوی با تحولات ایران پس از انتخابات دارد

رویوران در خصوص شباهت بین تحولات در سوریه و اتفاقات در ایران پس از انتخابات گفت: در ایران جابجایی قدرت وجود دارد و پارلمان‌های مختلف در دوره‌های گوناگون روی کار آمده‌اند. در ایران اشکال به ساختار نبود بلکه به نتیجه انتخابات بود لذا جریان تحولات در 2 کشور 2 موضوع متفاوت است.
وی با بیان اینکه در سوریه از زمان روی کار آمدن حافظ اسد از سال 1970 تاکنون این خاندان در رأس قدرت است و جابه جایی قدرت رخ نداده، اظهار داشت: از سال 1963 تا الآن حاکمیت حزب بعث وجود دارد و تفاوت‌ها ماهوی است و نمی‌توان وجه اشتراکی بین 2 پدیده در سوریه و ایران مشاهده کرد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه یادآور شد: مطالباتی در سوریه وجود دارد به دلایل مختلف از جمله تحولات بین‌المللی، اصلاحاتی به حق است که بشار اسد نیز بر آن تأکید کرده و قول داده آن‌ها را دنبال کند.

* بشار اسد یک فرد اصلاح طلب است

رویوران با اشاره به اینکه زمان حافظ اسد ورود کامپیوتر به سوریه ممنوع بود، گفت: زمانی که مسئول دفتر صدا و سیما در سوریه بودم کامپیوتر را با ماشین سیاسی به این کشور بردیم. موبایل ممنوع بود چرا که به عنوان یک بیسیم تلقی شده و ضبط می‌شد، نظام نسبتاً بسته بود.
وی بشار اسد را یک فرد اصلاح طلب خواند، افزود: او بسیاری از مباحث را آزاد کرد اما در همه مسائل نتوانست ورود پیدا کند چرا که گارد قدیم نسبت به اصلاحات واکنش نشان داد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه آنچه از سوی بشار اسد مطرح است با آنچه مطالبات مردمی وجود دارد را دارای اشتراکات زیادی دانست و گفت: اما آنچه آینده را رقم می‌زند میزان باور مردم به واقعی بودن اصلاحات و انجام آنها است که اگر مردم باور کنند، سوریه از این بحران عبور می‌کند اما اگر باور نکنند شرایط دیگری رقم می‌خورد.

* مردم سوریه می‌دانند چه نمی‌خواهند اما نمی‌دانند چه می‌خواهند

رویوران با اشاره به تفاوت سوریه با کشورهایی مانند مصر نیز اظهار داشت: در سوریه مردم می‌دانند چه نمی‌خواهند، اما نمی‌دانند چه می‌خواهند. در کشورهای دیگر مردم می‌دانند چه می‌خواهند. وقتی از نقلابیون این کشورها سؤال می‌کردید چه نظامی می‌خواهید؟ می‌گفتند نظام پارلمانی. اما در سوریه کردها، علوی‌ها، سنی‌ها و تکفیری‌ها هرکدام یک موضوع را دنبال می‌کنند.
وی تأکید بر اتحاد سوریه را نشان از نگرانی مردم از تجزیه این کشور خواند و یادآور شد: در تظاهرات معمولاً آرزوها و نگرانی‌های مردم شعار داده می‌شود. در بحرین وقتی شعار اتحاد شیعه و سنی مطرح می‌شود، نگرانی از درگیری بین شیعه و سنی وجود دارد و در سوریه نیز وقتی سخن از اتحاد است نگرانی در خصوص تجزیه این کشور است چرا که یک کشور موزائیکی است و ممکن است یکپارچگی آن به خطر افتد.

* دوگانگی برخورد کشورهای غربی و حاشیه خلیج فارس با بحرین و لیبی

این کارشناس مسائل خاورمیانه در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص موضوع ایران هراسی، گفت: از سوی کشورهای منطقه نسبت به برخورد با تحولات یک دوگانگی وجود دارد. مثلاً در لیبی حق تعیین سرنوشت یک حق مسلم مردمی شناخته شده است اما همین حق در مورد مردم بحرین از سوی غرب و شورای همکاری خلیج فارس انکار می‌شود.
رویوران دوگانگی غرب را عامل قرار گرفتن آنها در یک موضع چالشی در مقابل افکار عمومی دانست، ادامه داد: آنها تلاش دارند با فرافکنی و متهم کردن ایران از این چالش فرار کنند. یعنی ایران که بیانیه می‌دهد عنصر مداخله‌گر شناخته می‌شود و عربستان که در حال جنایت و کشتن مردم در بحرین است عنصر مداخله‌گر نیست که این با هیچ منطقی سازگاری ندارد.
وی یادآور شد: به دلیل نزدیکی عشایر مردم شرق عربستان با بحرین که فاصله بین آنها یک پل است هر تحول در بحرین، عربستان را متأثر می‌کند. عربستان نگران این موضوع است چرا که شرق این کشور نفت‌خیز و با اکثریت شیعی است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه با ذکر این نکته که عربستان تلاش دارد با پیش کشیدن بحث شیعه و سنی، سنی‌ها را در کنار خود آورد و متناسب با این سیاست داخلی در بعد خارجی نیز این سیاست را دنبال می‌کند، خاطرنشان کرد: لذا می‌بینیم که در مورد سوریه و ایران همین رفتار و رویکرد متناسب با سیاست داخلی دنبال می‌شود. آنچه الآن در مورد ایران مطرح می‌شود، در واقع فرافکنی و فرار رو به جلو است.

* امروز با منطقه وجه اشتراک بیشتری نسبت به گذشته داریم

رویوران با بیان اینکه ایران مسئله بحرین را مانند سایر مسائل منطقه‌ می‌داند که اکثریت مردم علیه یک اقلیت حاکم قیام کرده‌اند، اظهار داشت: این اقلیت حاکم ممکن است پشت یک عنوان حزبی مانند مصر و تونس سنگر گرفته باشد و یا مانند بحرین پشت عنوان مذهبی قرار گیرد.
وی نظام جمهوری اسلامی را نتیجه یک انقلاب مردمی دانست و افزود: آنچه در منطقه تحت عنوان انقلاب‌های مردمی است، اشتراکاتی با ما دارد. ما امروز با منطقه وجه اشتراک بیشتری داریم اما سیاست‌های واگرایانه عربستان که برای حفظ موجودیت خود دنبال می‌شود، سعی در تخریب چهره ایران دارد. در دوره کنونی که مردم با آگاهی سیاسی بالایی حرکت می‌کنند این گفتمان مورد پذیرش نیست.

* اصلاحات در سوریه نیازمند افرادی باورمند به آن در حکومت است

این کارشناس مسائل خاورمیانه در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص آینده تحولات سوریه نیز، گفت: اسد در سخنرانی قبلی خود در پارلمان گفت که شتاب می‌کنیم اما شتاب‌زده عمل نمی‌کنیم. وی می‌داند اصلاحات کار یکروزه نیست بلکه بستر سازی لازم دارد. مقررات و ساختار باید عوض شود. مجریانی که باید این اصلاحات را آغاز کنند، باید عوض شده و افرادی باورمند به اصلاحات روی کار آیند.
رویوران اصلاحات را موضوعی زمان‌بر خواند.

* نا امنی در سوریه امنیت رژیم صهیونیستی را نیز متأثر می‌کند

وی یکی از مهمترین نکاتی که موجود را هم مرزی سوریه با فلسطین اشغالی خواند و گفت: سوریه با این رژیم ترک مخاصمه نکرده و هرگونه نا امنی و هرج و مرج در این کشور، امنیت رژیم صهیونیستی را به هم می‌زند.
وی ادامه داد: در شهر درعا یک اردوگاه فلسطینی بزرگ وجود دارد. در سوریه ارتش سوری و آزادی‌بخش فلسطینی وجود دارد و یک نماد نظامی فلسطینی در سوریه وجود دارد. در هرج و مرج هیچکس نمی‌تواند چیزی را تضمین کند.
رویوران با اشاره به مهمترین اهداف غرب در منطقه که نفت ارزان و امنیت رژیم صهیونیستی است، یادآور شد: غربی‌ها نمی‌توانند رفتاری را که در لیبی داشتند در سوریه داشته باشند و نمی‌توانند از تغییرات دفعی و بدون چشم‌انداز حمایت کنند.

* عربستان در مورد سوریه مجبور به پیروی از آمریکا خواهد شد

وی با ذکر این نکته که زمینه حل و فصل بحران در داخل تا حد زیادی وجود دارد، گفت: ممکن است عربستان در بحران سوریه در چارچوب غرب عمل نکند ولی در دراز مدت ناگزیر است در چارچوب آمریکا منضبط باشد، چرا که آمریکا دو بام و یک هوا را در منطقه نمی‌پذیرد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: زمینه برای اجرای اصلاحات در سوریه تا حد زیادی فرهم است برخلاف وضعیت لیبی که یکسره سازی متحمل است.
وی با اشاره به برخی نکته‌هایی که اتفاقات سوریه به همراه داشت و اسد به آنها لقب شهید داد، خاطرنشان کرد: باید تمام احساسات منبعث از برخورد خشن توسط دولت جمع شود. اگر دولت این احساسات جریحه‌دار را آرام کند، زمینه برای جمع کردن بحران فراهم می‌شود، اما اگر دولت موفق نشود، شرایط برای اصلاحات آرام فراهم نمی‌شود. 

منبع: وعده صادق